به نام خدا

کــــــــــــــــــارگــــــــــــــــاه مـــــــــــــــــــقالـــــــــــــــه نویـــــــسی

جلــــــــــــــــسه جهـــــــــــــــارم

فهرست مطالب این جلسه

-1 ساختار مقاله علمی

-2 مواردی که باعث عدم پذیرش مقاله در کنفرانس یا نشریات علمی می شود

در جلسه گذشته ساختار مقاله را تشریح نمودیم. اکنون به ادامه این مبحث می پردازیم.

- تشریح ساختار مقاله علمی (ادامه)...

مبانی نظری و پیشینه تحقیق:

ادبیات تحقیق یا مبانی نظری ، به تشریح مفاهیم ،تعاریف و تاریخچه موضوع تحقیق می پردازد .نویسنده مقاله باید بر ادبیات تحقیق مسلط بوده و مبانی نظری موضوع تحقیق خود را به طور مختصر ولی کاربردی بیان نماید.مبانی نظری تحقیق باید با استناد و ارجاع علمی آورده شود .یک مقاله خوب باید بخش مبانی نظری قابل قبولی داشته باشد.

در این مورد نیز اگر بخواهیم با زبان بسیار ساده این موضوع را بیان کنیم ،میتوان این گونه اشاره نمود که فرض کنید که برای بدست آوردن نتایج آزمایش از دستگاهی استفاده نموده اید ،در قسمت روش تحقیق که در قسمت بعدی آورده شده است، باید به خصوصیات دستگاه و علت انتخاب دستگاه و روش انجام تست دقیقا اشاره نمود .ولی نکته بسیار مهم که باید آن را نیز دقیقا بیان نمود بیان مبانی نظری وعملی که دستگاه بر مبنای آن ها طراحی شده است

میباشد .به عبارت دیگر خواننده باید از کلیه مبانی علمی که تحقیق و پژوهش شما برپایه آن استوار است کاملا مطلع گردد.

فرض کنید شما میزان جذب آب تعدادی نمونه را اندازه گیری کرده اید ،در این صورت قبل از بیان اینکه میزان جذب آب چقدر است روش دقیقی که جذب آب را با استفاده از آن اندازه گیری کرده اید را نیز باید دقیقا توضیح دهید .همچنین باید فرمول بدست آوردن جذب را نیز دقیقا بیان و به توضیح آن بپردازید .

همچنین در قسمت مبانی نظری و پیشینه تحقیق باید به سوابق پژوهش ها و تحقیقاتی که تاکنون در ارتباط با موضوع تحقیق و پژوهش ماانجام شده بطور مختصر و کاربردی اشاره کرد. مثلا اگر موضوع ما در مورد بررسی تاثیر بهبود  نقص توجه در اختلال املا دانش اموزان دبستانی باشد، به ساده ترین شکل می توان بصورت زیر سوابق پژوهش های گذشته را در قسمت پیشینه تحقیق بیاوریم :

رحیمی و همکاران در پژوهشی که در سال 1393 انجام گرفت نشان دادند که 75 درصد دانش آموزان مبتلا به اختلال املا، به اختلال دیکته نیز دچار هستند. جانسون در سال 2012 در پژوهش خود که در کالیفرنیا انجام داد نشان داد که بهبود نقص توجه در دانش آموزان ، بهبود برخی اختلالات یادگیری دیگر از جمله املا و ریاضی را تسریع میکند. و ... .

البته این قسمت از مقاله ، با توجه به نوع مقاله و روش انجام پژوهش تغییراتی پیدا می کند که در کارگاههای بعدی به آن پرداخته خواهد شد.

روش تحقیق :

در این قسمت باید روشی را که برای تحقیق در نظرگرفته اید ،به همراه توضیح در مورد اینکه چرا این کار را انجام داده اید ،آورده شود .مثلا اگر در داخل مقاله تعدادی نمونه آزمایشگاهی را مورد بررسی قرارداده اید و تست های مختلفی بر روی آن گرفته اید ،باید دقیقا شرح دهید که روش تولید نمونه های آزمایشگاهی چگونه بوده وعلت انتخاب این روش برای تولید نمونه ها چگونه بوده است .بعلاوه باید تست هایی که انجام شده است علت انتخاب آنها و همچنین روش دقیق انجام آزمون باید دقیقا توضیح داده شود .

چنانچه مقاله از نوع تحلیلی بوده و با تحلیل های مختلف موضوعی مورد بررسی قرار گرفته باشد ،باید علت اینکه چرا موضوع را از چشم اندازی ویژه نگاه کرده اید ،دقیقا توضیح داده شود.

اگربخواهیم این بخش از مقاله را خیلی خودمانی توضیح دهیم باید اینگونه اشاره کنیم که فرض کنید شما روشی خاص برای درست کردن غذایی آموخته اید وقصد دارید که این روش را به تعدادی از دوستانتان نیز آموزش دهید،

در این صورت شما باید دقیقا توضیح دهید که چه موادی مورد نیاز است و مقدار دقیق هرکدام از مواد را نیز باید دقیقا ذکر کنید .همچنین باید در مورد علت انتخاب مواد کاملا توضیح دهید مثلا باید ذکر کنید که نمک را برای اینکه غذا طمع بگیرد ،روغن را برای اینکه مواد خوب سرخ بشود انتخاب نموده اید .همچنین باید نوع و درجه حرارتی اجاق و

مدت زمان لازم برای پخت را نیز دقیقا ذکر کنید.

در مورد مقاله نویسی نیز دقیقا همین موضوع وجود دارد و در روش تحقیق باید هر چیزی را که پیش نیاز درک نتایج تحقیق است را باید دقیقا ذکر کنید .

نکته: با توجه به نزدیکی بسیار بالای مبانی نظری تحقیق و روش تحقیق در بسیاری از مقالات این دو را نمیتوان به عنوان دو بخش جدا از هم تفکیک نمود .به عبارت دیگر در جایی که روش انجام تست و علت انتخاب آن تست آورده شده است ،در همانجا فرمول ها ومبانی نظری نیز به طور کامل ارائه میگردد. البته این نکته در مورد انواع مختلف مقاله

متفاوت است.

یافته های تحقیق:

در این قسمت نتایج بدست آمده از پژوهش ذکر میشود .نتایج کلیدی مطالعه باید با کلمات روان ودقیق و بدون بزرگ نمایی ذکر شود.از روش های مختلفی برای ارائه نتایج استفاده میشود .استفاده از اعداد ،جداول ونمودارها کمک ارزنده ای به ارائه مطلب بطور ساده تر می نماید اما لازم است داده های جداول ونمودار ها به طور کامل تشریح شده و مورد تجزیه وتحلیل قرار گیرند .در مواردی که از روش ها وآزمون های آماری برای بررسی نتایج و تحلیل داده هااستفاده شده باشد ،باید نوع آن نیز ذکر شود.

نکته : در آوردن نتایج تحقیق حفظ صداقت و ارائه صحیح نتایج همانگونه که بدست آمده است ،اقدامی بسیار ارزنده بوده که استفاده از نتایج را برای سایر محققین نیز کاربردی و بسیار مفید خواهد ساخت .در این میان با توجه به استفاده بسیاری از محققین از نتایج هر مقاله ،در صورت عدم حفظ صداقت ،نوعی خیانت به جامعه علمی که سبب به خطا

انداختن سایر محققین نیز میگردد ،به انجام رسیده است .با توجه به وابستگی بسیار بالای یافته های تحقیق وبحث در مورد آنها ،توضیحات بیشتر در این مورد را به قسمت بحث در مورد نتایج تحقیق انتقال می دهیم .

بحث در مورد نتایج تحقیق :

در این قسمت به تفسیر نتایج ارائه شده می پردازیم .همچنین می توان به مقایسه نتایج بدست آمده از مطالعه حاضر با نتایج سایر مطالعه ها پرداخت وبا توجه به مجموعه شواهد نتیجه گیری نمود .در صورت لزوم می توان پیشنهاد هایی برای انجام مطالعات بهتر وکامل تر در آینده ارائه داد.

در بسیاری از مقالات قسمت یافته های تحقیق و بحث در مورد نتایج تحقیق به صورت جدا از هم ارائه نمیگردد، بدین صورت که بلافاصله بعد از اینکه در قسمت از نتایج ارائه شد بلافاصله توضیحات مربوطه نیز داده خواهد شد. با توجه به گستردگی بسیار زیاد در این مورد ،باید توجه نمود که ارائه مناسب نتایج و بحث در مورد آنها تا حدودی نیازمند کسب تجربه است .به همین دلیل توصیه میگردد که محققین عزیز خواندن انواع مقالات را فراموش نکرده وحتما مقالات متعدد بخصوص مقالاتی که سبک نگارش وموضوع آنها شبیه به فعالیت خودشان میباشد را مد نظر قرار داده و با ریز بینی خاصی نسبت به خواندن آنها اقدام کنند.

نتیجه گیری:

نتیجه گیری یکی از مهم ترین قسمت های مقاله است که متاسفانه نویسندگان کمتر به آن توجه میکنند و همین یکی از دلایل رد شدن مقالات بسیاری ازافراد در نشریات مختلف میباشد. اگربخواهیم در مورد نتیجه گیری بهتر توضیح دهیم ، میتوان مثال زیر را بیان نمود:

فرض کنید شما زحمت انجام کاری را طی چند ماه کشیده اید و روند امور آن را از ابتدا تا انتها جلو برده اید ،حال فردی از شما سوال میکند شما که این همه زحمت کشیده اید حاصلش چه شد ؟نتیجه گیری نیز در مقاله دقیقا همین نقش را دارد شما باید در نتیجه گیری نشان دهید که تحقیقی که کرده اید نتایج مفیدی داشته و استفاده از نتایج آن میتواند مفید باشد.

تشکر وقدردانی :

اگر از فرد یا ارگانی به دلیل راهنمایی ها ویا حمایت هایش از این تحقیق تمایل به تشکر وقدردانی دارد، محل تشکروقدردانی در این قسمت است.

نکته: در مقالات علمی غالبا تشکر وتقدیر از مراکز اداری ویا علمی بوده که با در اختیار قراردادن آزمایشگاه ویا تامین کردن هزینه های پژوهش نسبت به پیشبرد تحقیق اقدامات شایسته را به انجام رسانیده اند .همچنین در صورت تشکر وقدردانی از افرادی که مستقیم با تحقیق در ارتباط بوده وعملکرد آنها تاثیر مستقیمی بر روی تحقیق داشته است

،به عمل می آید.

نکته: باید توجه داشت که تقدیر وتشکر از پدر ،مادر، همسر ،فرزندان و.... اگرچه در مقالات مجاز میباشد ،اما این موضوع مرسوم نبوده و به هیچ عنوان توصیه نمیگردد.

فهرست منابع:

در پایان لازم است کلیه منابعی که در تحقیق مورد استفاده قرار گرفته اند به شیوه ای مطلوب ذکر شوند .شیوه نگارش منابع در نشریات مختلف متفاوت است وبهتر است از راهنمایی این نشریات و شرایط نگارش مقالات کمک بگیریم.

نکته بسیار مهم : هر مجله برای پذیرش مقاله دارای فرمت وسبک خاصی میباشد ،که این فرمت را میتوان در قسمت "راهنمای نویسندگان " مشاهده نمود.در این میان ارائه مقاله به سبکی که در راهنمای نویسندگان توضیح داده شده است ، کمک بسیارزیادی به تایید مقالات در نشریه فوق خواهد کرد.

نکته بسیارمهم : در بین قسمت های فوق انتخاب صحیح اسم ونگرش اصولی ومناسب چکیده ومقدمه بیشترین تاثیر را در تایید و یا رد شدن مقالات شما در نشریات خواهد داشت .در این میان به منظور کسب تجربه در نگارش موارد فوق توصیه می گردد حتما نسبت به مطالعه مقالات مختلف اقدام گردد.

نکته : به یاد داشته باشید که قبل از ارسال مقاله خود به یک مجله ،ابتدا فرم نحوه نگارش مقاله را از آن مجله دریافت نموده ومقاله خود را در قالب آن فرم تهیه وتایپ نمایید (به عنوان مثال تعداد کلمات ،فونت ،تعداد خطوط ، فاصله خطوط از کناره های صفحه و ...).

دلایل عدم پذیرش یک مقاله در نشریات علمی و کنفرانس ها

بطور کلی می توان مهمترین دلایل عدم پذیرش مقالات در نشریات علمی و کنفرانس ها را به صورت خلاصه در موارد زیر بیان کرد:

1- ابهام در موضوع مقاله و وجود تعداد زیاد مقالات پیشین

در این مورد برخی فکر می کنند در مورد انتخاب موضوع و ایده برای مقالات باید حتما موضوعاتی انتخاب شود که تاکنون کار نشده و مقالاتی در مورد آن ثبت نشده باشد و بعبارتی ناب ناب و نو و جدید باشد. از طرفی برخی دیگر فکر می کنند اولین ایده ای که به ذهنشان رسید و اولین موضوعی که در فکرشان نقش بست قابل کار کردن و وقت گذاشتن است و دارای ارزش علمی می باشد.

در پاسخ به این دو طرز فکر می توان گفت انتخاب موضوع و نوشتن موضوع برای مقاله نه آنقدر کار دشواری است که مقید به تک بودن موضوع در دنیا کنیم و نه آنقدر ساده و بی اهمیت است که براحتی بتوان بر هر موضوعی سرمایه گذاری مالی و زمانی کرد. البته انجام دادن کار پژوهشی در هر سطح و مقطع و حجمی ارزشمند و قابل احترام و تقدیر است ولی چون هدف ما ثبت مقاله در کنفرانس ها و ژورنال های علمی معتبر است هر نوع موضوعی ارزش سرمایه گذاری زمانی و مالی ندارد. باید گفت انتخاب موضوع و ایده برای نگارش مقاله نیازمند تکنیک هایی است که دانستن این تکنیک ها انتخاب اولا ایده و ثانیا موضوع را برای نگارش مقاله و انجام کار پژوهشی بسیار آسان و کاربردی می کند . در این رابطه در کارگاه شماره 2 به تفصیل بحث خواهیم نمود.

2-عدم تبیین زمینه اصلی تحقیق

 3- نمونه گیری نامناسب

4-عدم رعایت اصول مقاله نویسی مورد نظر نشریه یا کنفرانس

5- عدم ذکر صحیح ارقام آماری یا ادعای کذب و فریب دادن ژورنال

در این مورد اگر در نشریات بین المللی در مقاله ما مشاهده شود بطوریکه نتیجه مقاله را

تحت تاثیر قرار دهد می تواند باعث صدمات و تنبیه سنگینی بسته به نوع اشتباه در اعداد و صداقت در نگارش برای ما شود. مثلا: مقاله برگشت زده می شود -آن ژورنال دیگر مقالاتی که نام ما در آن باشد چاپ نمی کند

– به دانشگاه و اعضای گروه و جوامع علمی که ما در آن حضور داریم و نشریاتی که قبلا در آنها مقالاتی چاپ کرده ایم و... از طرف نشریه ای که با آن روبرو هستیم ایمیل هایی مبنی بر درغگو بودن و غیر علمی بودن ما ارسال می شود و به عبارت بهتر آبروی ما را می برند – اسم ما به بلک لیست یا لیست سیاه منتقل می شود و دیگر هیچوقت نمی توانیم مقاله ISI چاپ کنیم !!

6-فقدان بحث و پرداختن به نتایج

 7- چکیده های خیلی کوتاه و خیلی زیاد و بعبارتی غیر استاندارد

-8- بی دقتی در تهیه متن(غلط تایپی، اشتباهات متن(

9- عدم ارتباط موضوع مقاله با رویکرد نشریه یا کنفرانس

توجه به نکات زیر البته بسته به نوع مقاله می تواند اثر مثبتی بر روی مقاله داشته باشد:

1-   نوشتن مقالاتی که در دنیای انلاین انتشار می یابند(مثل مقالات ISI , ISC , …  )با نوشتن مقالات چاپی (مثل مقالات علمی ترویجی و علمی پژوهشی داخلی) متفاوت است. زیرا افراد عادت دارند هنگام خواندن مقالات در اینترنت و غیر چاپی ، فقط مطالب را مرور کنند. صفحه را به سرعت حرکت می دهند و تنها به دنبال مطالب

کلیدی هستند.

2-    به مخاطبین مورد نظر خود فکر کنید و برای آنها مطلب بنویسید.

3-    برای مقاله خود یک عنوان جذاب انتخاب کنید که توجه افراد را سریعا به خود معطوف کند آنهارا به خواندن مقاله مشتاق کند.

4-   عنوان خیلی بلند رغبت خواننده را به خواندن مقاله کم می کند . شما در انتخاب تیتر های داخلی آزادی بیشتری دارید. با دقت انهارا انتخاب کنید تا خواننده را جذب کنید.

پـــــــــــــــایـــــــــــــــان جلــــــــــــــــسه جهـــــــــــــــارم